Duurzame oplossing Waddenzee voor een bereikbaar Ameland Rijkswaterstaat

Ameland 05.07.2019 - De Waddenzee is vanwege de grote omvang als ongestoord getijdelandschap een bijzonder natuurgebied. Maar juist dit bijzondere karakter zet,
samen met menselijke ingrepen door de eeuwen heen, de bereikbaarheid van dit stukje Nederland onder druk.
Het vaarverkeer van en naar Ameland heeft hier last van. Wat is er aan de hand en waar zoeken we de oplossing? Geomorfoloog Ernst Lofvers van Rijkswaterstaat vertelt.
Lofvers bestudeert als geomorfoloog vormen van het landschap en de processen die bij het ontstaan daarvan een rol spelen of hebben gespeeld. ‘De afsluiting van de Lauwerszee, de aanleg van dijken en de Afsluitdijk, en zelfs de inpoldering van de Middelzee werken nog steeds door en hebben de Waddenzee sterk veranderd.’
Door dit soort ingrepen kreeg het water van de Waddenzee minder ruimte. Per getijstroomt er minder water door de geulen dan vroeger waardoor ze smaller en ondieper worden.
Kortetermijnmaatregelen bereikbaarheid Waddeneilanden
Om de bereikbaarheid van waddeneilanden en havens op orde te houden, is steeds meer baggerwerk nodig. Ondertussen hogen de omringende platen en kwelders verder op en stijgt de zeebodem ten zuiden van Ameland met enkele millimeters per jaar; dat gaat op dit moment sneller dan de zeespiegelstijging. De effecten daarvan worden dagelijks ondervonden. Zo neemt de lengte waarover gebaggerd moet worden, steeds verder toe. De veerdienst Holwerd-Ameland heeft onder andere door deze ontwikkelingen te maken met vertragingen.
Daarom stelden de gemeente Ameland, Rijkswaterstaat en vervoerder Wagenborg Passagiersdiensten een aantal kortetermijnmaatregelen op. Wagenborg heeft er onder meer voor gezorgd dat het vervoer logistiek efficiënter verloopt. En Rijkswaterstaat heeft bijvoorbeeld een bocht in de vaargeul afgesneden. ‘We beseffen dat deze maatregelen kortetermijnoplossingen zijn´, legt Lofvers uit. ‘Bij Ameland zijn er voortdurend baggerwerkzaamheden aan de gang. Per jaar baggeren we ruim 1,5 miljoen m3 zand en slib, en we verwachten dat het baggerwerk verder toeneemt. Dit leidt niet alleen tot meer kosten, maar heeft ook impact op de natuur.'
Bereikbaarheid Ameland op langere termijn
Rijkswaterstaat zoekt nu, samen met de gemeenten Ameland en Noardeast-Fryslân en de provincie Fryslân, naar oplossingen voor de langere termijn. ‘We staan dus aan de vooravond van een belangrijk besluit: wat gaan we doen om Ameland goed bereikbaar te houden in de toekomst? En vooral: hoe doen we dat op een zo natuurlijk mogelijke en houdbare manier? Het natuurgebied is een open systeem, waar de zand- en slibdynamiek vrij spel heeft. Je meer voegen naar deze dynamiek levert tal van voordelen op qua natuur, kosten en duurzaamheid.’
Partijen betrekken
In 2029 verloopt de huidige concessie en daarom komen de partijen eind 2019 met een visie voor mogelijke oplossingen na 2030. ‘We zijn met Ameland, Noardeast-Fryslân en de provincie Fryslân aan het verkennen wat er mogelijk is. Het moet een breed gedragen oplossing worden, die ook haalbaar is en waarbij de kosten, baten en effecten tegen elkaar worden afgewogen. Het gaat daarbij niet alleen om de kosten van aanleg, maar ook om het onderhoud op de langere termijn.’
Nieuwe en duurzame oplossingen
Essentieel bij het zoeken naar oplossingen is dat er durf is om buiten de gebaande paden te denken. Lofvers: ‘Juist in de dynamische Waddenzee zullen we ons wat meer moeten voegen naar de dynamiek van het gebied. Op termijn is dat efficiënter en duurzamer.’
In september 2019 organiseren Rijkswaterstaat, de gemeenten Ameland en Noardeast-Fryslân en de provincie Fryslân informatiebijeenkomsten. Belangstellenden zijn van harte welkom op:
- 10 september 2019 om 19.30 uur in Dokkum, de IJsherberg
- 18 september 2019 om 19.30 uur op Ameland