Onderzoek OM achter de schermen naar afgevallen containers

Magazines.openbaarministerie.nl / Steven Beek

Waddenzee 13.03.2019 - De zaken die te maken hebben met de veiligheid op de Noordzee,zoals honderden containers die aanspoelen, komen terecht bij Sylvia Kubicz, de Noordzee-officier van het Functioneel Parket van het OM.

"Het gebied dat we op de Noordzee in de gaten moeten houden is anderhalf keer zo groot als de oppervlakte aan land."

Sylvia Kubicz Gelukkig heeft Sylvia Kubicz het rustig gehouden tijdens de jaarwisseling, want 2019 is maar net begonnen als ze gebeld wordt door de chef van de maritieme politie: tijdens de jaarwisseling is een schip in de problemen gekomen en er zijn containers overboord geslagen. Op de stranden van alle Waddeneilanden, van Texel tot Schiermonnikoog, spoelen artikelen aan. Als Noordzee-officier is Kubicz verantwoordelijk voor milieudelicten binnen Nederlandse wateren. En materiaal lozen in de Noordzee, of het nu met opzet gebeurt of niet, kan een milieudelict zijn. “In die eerste momenten moet je veel vragen beantwoorden”, vertelt Kubicz. “Wat is er gebeurd? Bevond het schip zich binnen 12 zeemijl van de kust en dus in de Nederlandse territoriale wateren? In welke mate is er sprake van verwijtbaar handelen?”

In de dagen na de melding komt een deel van de antwoorden binnen. “Het bleek al snel dat de eerste schatting van dertig containers veel te laag was en dat het om honderden containers ging”, vertelt Kubicz. “Gezien de plaatsen waar de containers werden aangetroffen, moest het schip wel in Nederlandse wateren geweest zijn toen de containers in zee terecht kwamen. Op dat moment heb ik besloten een strafrechtelijk onderzoek te starten.” Om een mogelijke verwijtbaarheid te bepalen kijkt Kubicz met de maritieme politie onder meer naar het gedrag van andere schepen die nacht. Het kan bijvoorbeeld dat er andere routes mogelijk waren dan die langs de Waddeneilanden, routes met minder risico’s. "Op routes verder van de kust is het water dieper en is de zee minder onstuimig."

Een onderzoek zoals dit duurt lang. “Zaken rond incidenten op zee zijn technisch en juridisch complex. We hebben vaak deskundigen nodig in Noordzeezaken, bijvoorbeeld om de grote hoeveelheid gegevens van het schip te analyseren en met ingewikkelde berekeningen inzicht te geven in de situatie, zoals de stabiliteit van het schip. Daarnaast hebben we veel te maken met internationale aspecten omdat schip, bemanning en kapitein zelden uit Nederland komen. Ook bij incidenten op Nederlandse schepen elders op de wereld leiden wij het onderzoek. Dat betekent bijvoorbeeld dat we vaak internationale rechtshulp nodig hebben voor onderzoek aan boord van een schip, of voor het horen van verdachten.”